Электр энергетикалық жүйелер

Білім беру бағдарламасының қысқаша сипаттамасы:

Білім беру бағдарламасы электр энергиясын өндіру, беру, бөлу және тұтыну саласындағы жоғары білікті және бәсекеге қабілетті, теориялық және практикалық білімі бар, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу және білім алушыларға білім беру дағдылары бар, өз бетінше ойлауға және электр қуатын қамтамасыз етуге, қоғамның прогрессивті ғылыми-техникалық, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуына үлес қосатын қабілетті мамандарды дайындауға бағытталған.

Білім беру бағдарламасы ғылым және техника, ғылыми-педагогикалық (оқу мерзімі ғылым магистрі дәрежесімен 2 жыл) және мамандандырылған (оқу мерзімі техника және технология магистрі дипломымен 1,5 жыл) бағыттар бойынша магистрлерді даярлауға бағытталған.

Кәсіби қызмет саласы.

Электр энергетикасы саласының объектілерін жобалауға, өндіруді басқаруға және пайдалануға бағытталған адам қызметінің технологияларының, құралдарының, тәсілдері мен әдістерінің жиынтығын қамтитын ғылым мен техника саласы.

Кәсіби қызмет түрлері.

Ғылыми-зерттеу университеттерінде, ғылыми-зерттеу және жобалау институттарында, жоғары және арнаулы оқу орындарында және электр энергетикалық кәсіпорындарда жұмыс істеуге арналған, кәсіби қызметтің келесі түрлерін орындауға қабілетті мамандар: 

- есептік-жобалау және жобалау-конструкторлық;;

- өндірістік-технологиялық;

- ұйымдастырушылық-басқарушылық;

- ғылыми-зерттеу;

- педагогигалық.

Оқу-зерттеу базасы.

Электр энергетикасы саласында магистранттарды дайындау үшін ғылыми орталықтар мен зертханалар жұмыс істейді.: 

- «Smart Power Grid» ғылыми-техникалық орталық;

- Өнеркәсіптік автоматтандыру, SCADA, MES және EPR жүйелері саласындағы SIEMENS оқу және біліктілікті арттыру орталығы;

- Schneider Electric өнеркәсіпті автоматтандыру жөніндегі құзыретті орталығы;

- «Жаңартылатын энергия көздері және энергия үнемдеудегі жаңа технологиялар» тақырыптық ғылыми-зерттеу зертханасы;

- Электр машиналары, электр желілері мен жүйелері, релелік қорғаныс және апатқа қарсы автоматика, түрлендіру техникасы және электротехникалық материалдар бойынша оқу-зерттеу зертханалары;

- Siemens, ABB, ЭКРА және Schneider electrik жетекші электр жабдықтарын өндірушілердің сандық релелік қорғаныс терминалдары;

- ABB, Таврида Электрик, Schneider elektrik, Moeller, Siemens, IEK компанияларынан 1000 В дейін және одан жоғары коммутациялық жабдықтары;

- TUR (Германия) компаниясынан ультра жоғары вольтты зертханалық стендтер кешені (ГИН-1000 кВ, ИОМ-350 кВ, УПТ-250 кВ);

- Арнайы бағдарламалық жасақтамасы бар компьютерлік сыныптар.

Зерттеулер мен жобалар:

Дайындық барысында магистранттар игереді:

- электр энергетикалық жүйелерді математикалық модельдеу әдістері;

- жобаларды басқару теориясы мен практикасы;

- электр энергетикалық жүйелерде Smart grid енгізу құралдары мен әдістері;

- RTDS (Канада) нақты уақыт режимінде энергия жүйелерін модельдеуге арналған цифрлық бағдарламалық-аппараттық кешені;

- Power Factory DigSILENT, CHVlaboratory, PS CAD, RastrWIN, MatCad, MatLab және т.б. бағдаламалық кешендері.

Магистранттар гранттық қаржыландыру жобалары мен іскерлік келісімдер бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарына (ҒЗТКЖ) белсенді қатысады:

Гранттық қаржыландыру жобалары бойынша келесі ҒЗЖ сәтті аяқталды:

- ҚР БҒМ және Дүниежүзілік қайта құру және даму банкінің 2018-2021 жылдарға арналған «Қазақстанның энергетика саласын технологиялық жаңғырту және инновациялық дамыту»;

- Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі (жас ғалымдар үшін) 2020-2022 жылдарға арналған: «Smart Grid жүйелерінде электр режимдерін жоспарлау мен басқаруды оңтайландыру».

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің гранттық қаржыландыру жобалары бойынша келесі зерттеулер жалғасуда:

- «Мұнай-газ кешендерінің, оның ішінде жаңартылатын энергия көздері бар автономды жүйелердің электр желілерінің пайдалану сенімділігін бақылау және болжау зияткерлік жүйесі» ((2022-2024);

- «Ортадан тепкіш әсер ету механизмдерінің энергиялық тиімді объектіге бағытталған электр жетегін зерттеу және әзірлеу» (2022-2024);

- «Кіші жел электр станциялары үшін кең жылдамдық диапазоны және тұрақты шығу кернеуі бар клапан генераторын жасау» (2023-2025).

Есепті кезеңде ірі энергетикалық компаниялармен келісім-шарттық зерттеу жұмыстары жүргізілді, олардың ең маңыздылары:

- «Батыс Қазақстанның энергетикалық жүйесін Қазақстанның БЭС-імен интеграциялау» жобасының алдын ала техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу. Тапсырыс беруші «KEGOC» АҚ. 2021-2022;

- Қазақстанның Бірыңғай энергетикалық жүйесін және Орталық Азияның Бірыңғай энергетикалық жүйесін дамытудың бірлескен Тұжырымдамасын әзірлеу. Тапсырыс беруші КДЦ «Энергия» (Өзбекстан, Ташкент) 2021-2023;

- Алматы қаласындағы ғимараттардың төбесіндегі күн электр станцияларын зерттеу. Клиент USAID компаниясы, 2022-2024 жж.

Магистранттарды жұмысқа орналастыру.

Оқуды аяқтағаннан кейін барлық магистранттар жұмысқа орналасады:

- ірі электр энергетикалық кәсіпорындарында электр энергиясын беру (ГЭС, ЖЭС, ЖЭО, су электр станциялары, жаңартылатын энергия көздері және т.б.), (KEGOC АҚ) және тарату (облыстық, қалалық және аудандық электр желілері);

- отандық («Самұрық-Энерго» АҚ, Alageum Electric және т.б.), халықаралық және бірлескен энергетикалық компанияларда (Siemens, Schneider Electric, Tavrida Electric және т.б.);

- әртүрлі кәсіпорындарда, электр энергетикалық жабдықтарды жобалау, пайдалану және техникалық қызмет көрсету, монтаждау және іске қосу бойынша компанияларда және фирмаларда;

- ғылыми-конструкторлық ұйымдарда және ғылыми-өндірістік бірлестіктерде;

 - жоғары және орта арнаулы оқу орындарында.

«Электр станциялары» трегі бойынша оқу нәтижелері (ОН):

«Электр станциялары» модулін сәтті аяқтағаннан кейін студент:

ОН-1: Әлеуметтік, лингвистикалық, экономикалық, математикалық және физикалық білім негіздерін, сондай-ақ электр тізбектері мен электромагниттік өріс теориясын меңгеру және оларды кәсіби қызметте қолдана білу.

ОН -2: SCADA жүйелеріне негізделген заманауи компьютерлік және ақпараттық технологияларды, цифрлық технологияларды және бағдарламалық қамтамасыз етуді электрлік есептеулерде және барлық типтегі электр станцияларының электрлік бөлігін жобалауда қолдануға қабілетті.

ОН -3: Электр станциялары мен қосалқы станциялардың өз қажеттіліктері үшін электр машиналары мен электр жетектерінің параметрлерін өз бетінше есептеу, қазіргі заманғы электр материалдарының ерекшеліктерін білу және жоғары вольтты жабдықтармен жұмыс істеу дағдыларын және электр жабдықтарының оқшаулауын сынау әдістерін меңгеру.

ОН -4: Электр станцияларын жобалаудағы жылу қондырғыларының, жаңартылатын энергия көздерінің, баламалы энергияның, энергияны сақтаудың және энергияны үнемдейтін технологиялардың рөлі туралы түсінікке ие болу.

ОН -5: Электр станцияларының электр жабдықтарын өз бетінше монтаждауға, пайдалануға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге қабілетті. Электр станцияларындағы өндірістік, экологиялық және өрт қауіпсіздігінің нормалары мен нормаларын, қауіпсіздік талаптарын және электр қауіпсіздігін біледі.

ОН -6: Жылулық, гидравликалық, газтурбиналық, жел және күн электр станцияларының электрлік бөлігін жобалау дағдыларын меңгеру. Дәстүрлі электр станцияларын жаңғырту тұжырымдамасын әзірлеуге қабілетті.

ОН -7: Коммерциялық немесе коммерциялық емес контексте тұтынушылардың мәселелерін талдау үшін топтың бөлігі ретінде жұмыс істей алады.

«Электр желілері және жүйелері» трегі бойынша оқу нәтижелері:

«Электр желілері және жүйелері» модулін сәтті аяқтағаннан кейін студент:

ОН -1: Әлеуметтік, тілдік, экономикалық, математикалық және физикалық білім негіздерін, сондай-ақ электр тізбектері мен электромагниттік өріс теориясын меңгеру және оларды кәсіби қызметте пайдалана біледі.

ОН -2: Электр желілері мен жүйелерінің жұмыс режимдерін есептеу кезінде SCADA жүйелері, Power Factory DigSILENT, PS CAD және RastrWIN бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде заманауи компьютерлік және ақпараттық технологияларды пайдалана алады.

ОН -3: Жаңа қосалқы станциялар мен электр станцияларын іске қосу немесе желілерді қайта құру кезінде жоғары вольтты трансформаторлық қосалқы станциялардың электр жабдығын дербес таңдайды, электр желілерінің өткізу қабілетін тексеру және электр желілерінің жұмыс режимдерін есептей алады.

ОН -4: Кабельдік және әуе электр желілеріне арналған заманауи электр материалдарының ерекшеліктерін біледі, жоғары вольтты электр жабдықтарының оқшаулауын бақылау және сынау дағдыларына ие.

ОН -5: Электр желілерінің электр жабдықтарын өз бетінше монтаждауға, пайдалануға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге қабілетті. Жоғары вольтты электр желілері мен трансформаторлық қосалқы станциялардағы қауіпсіздік және электр қауіпсіздігі ережелері мен ережелерін біледі.

ОН -6: Кернеудің әртүрлі деңгейдегі электр берудің әуе және кабельдік желілерін және трансформаторлық қосалқы станцияларды жобалау дағдыларын меңгеру. Дәстүрлі электр желілері мен жүйелерін жаңғырту тұжырымдамасын әзірлеуге қабілетті.

ENERGO UNIVERSITY